Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου 2018

Τα χρώματα των εποχών



Η εικόνα που έχουμε από έναν παρελθόντα χωροχρόνο, έχει να κάνει, πέρα από τις εμπειρίες μας σε σχέση με αυτό, και η ποιότητα της τεχνολογίας της εκάστοτε εποχής ή η έλλειψη αυτής. Ο βουβός κινηματογράφος, οι πρώτες ασπρόμαυρες φωτογραφίες, έπειτα μια σέπια εποχή γύρω στα 70, και πιο μετά, ο καλτ φακός του 80 και 90. Οι φωτογραφίες των παππούδων μας, των γονιών μας, αλλά και οι δικιές μας σε νεαρή ηλικία, αποδίδουν το χρώμα, το ύφος, τα ήθη, και το συναίσθημα της εποχής, με μια καλλιτεχνική γραφικότητα.

Πριν από την τεχνολογία, (φωτογραφία, βίντεο κλπ), υπήρχε η ζωγραφική που έπαιζε αυτό το ρόλο, και αναλόγως την εποχή, διέφερε. Και η ζωγραφική ως τέχνη, μας δείχνει την εικόνα παρελθόντων χρόνων. Καθώς και όλες οι τέχνες, ποίηση, θέατρο, μουσική… κάνουν ακριβώς το ίδιο. Καταγράφουν μια εποχή, μια στιγμή, μια συνθήκη ή οτιδήποτε άλλο, μέσα από την ματιά του καλλιτέχνη και των μέσων που χρησιμοποίησε για να δημιουργήσει αυτή την εικόνα. Λάδια σε καμβά; Θέατρο, μουσική – τραγούδι, αίσθηση. Αίσθηση και αντίληψη της εποχής και καταγραφή της με την όποια τέχνη.

Μα, μην ξεχνάμε την αρχιτεκτονική. Μας ταξιδεύει σε άλλες εποχές. Γιατί; Γιατί τότε έγινε και κουβαλάει μαζί της, όλα τα στοιχεία και την αισθητική του παρελθόντος, κι αυτό θαυμάζουμε, κι αυτό μπορεί να είναι επίκαιρο ή πιο διαχρονικό από ποτέ. Η καταγραφή της ζωής, του έρωτα, του θανάτου, των ηθών και των εθίμων, το σπάσιμο αυτών, την επανάσταση ή οτιδήποτε άλλο, μέσω της τέχνης, με τεχνολογία ή χωρίς, με τα μέσα κάθε εποχής. Και η απεικόνιση αυτής, της κάθε εποχής με κάθε μέσο.

Έτσι λοιπόν τυχαίνει να θυμόμαστε το 60 ως ασπρόμαυρη εποχή, το 70 ως σέπια, το 80 και 90 ως μετάλλαξη κι εξέλιξη αυτών, για να φτάσουμε στις μέρες μας και στην ψηφιακή εποχή που βλέπει αλλιώς την τέχνη, τον άνθρωπο, τα ζώα, τη φύση, τον πλανήτη. Η συνειδητοποίηση αυτής της συνθήκης, δεν μας καθιστά απαραίτητα πιο σοφούς, αλλά μας κάνει μάρτυρες. Μάρτυρες αυτής ακριβώς της συνθήκης.  Και τότε μπορούμε να γνωρίζουμε, να κρίνουμε και να δεχτούμε παθητικά ή - αν θέλουμε - να διαμορφώσουμε την εποχή που έτυχε να ζούμε, σε όποιο μήκος κύματος, σε όποιο σημείο του πλανήτη, σε όποια κατάσταση. Η τέχνη ουσιαστικά, είναι η ίδια μας η ζωή – και υπεύθυνοι εμείς αν κάνουμε καλά το έργο μας ή όχι.
Ας φτιάξουμε όμορφα λοιπόν τα χρώματα και τα σχέδια στον καμβά της ζωής μας. Είμαστε οι δημιουργοί. Αρκεί να το συνειδητοποιήσουμε και να πράξουμε σύμφωνα με όση σοφία έχουμε μαζέψει. Και σκοπός μας να είναι, να μαζέψουμε όση σοφία μπορούμε, και να δούμε, αν και πόσο μπορούμε να πλησιάσουμε την ευδαιμονία.

Είναι τρομαχτικό βάρος να έχουμε όλη την ευθύνη εμείς, και είναι υπέροχο να τα καταφέρνουμε. Γι’ αυτό αξίζει να προσπαθούμε. Ο θάνατος υπήρξε πάντα μια βεβαιότητα. Το στοίχημα ήταν πάντα το ίδιο: μπορείς να ζήσεις τη ζωή σου ή όχι; Ζήσε τη! Και κάνε την ωραία, κάνε την ποίηση, τραγούδι, μουσική. Δεύτερη ευκαιρία δεν είχε ποτέ κανείς. Εκτός από τον Λάζαρο, αλλά κι αυτό, ήταν παραμύθι.

Κι όπως έλεγε και η φίλη μας η Κατερίνα:

Είναι τώρα ν' αποκαταστήσουμε
του ηθικού δικαίου την υπέρτατη πράξη
Να κάνουμε ποίημα τη Ζωή
και τη Ζωή πράξη

Και τότε, ίσως αφήσουμε κι εμείς, με τον τρόπο του ο καθένας, την απόχρωση της εποχής, της ζωής, του εαυτού μας.

Αφήνουμε το στίγμα μας πάντα, είτε γνωρίζοντάς το, είτε όχι. Ας γίνει ωραία λοιπόν. Είναι στο χέρι μας και μόνο.

                Περιέγραψε λοιπόν, τι χρώμα έχει η εποχή, η ζωή σου, το περιβάλλον που υπάρχεις. Κι αν δεν το κάνεις εσύ, ποιος περιμένεις να το κάνει;